Ως διαπιστευμένη διαμεσολαβήτρια και δικηγόρος έχω την ευκαιρία να συζητάω με μεγάλο αριθμό ατόμων και να ακούω τους προβληματισμούς τους στα νομικά και οικονομικά τους θέματα. Αυτή η περίοδος του αναγκαστικού εγκλεισμού είναι σίγουρο ότι θα έχει συνέπειες σε πολλούς τομείς της ζωής όχι μόνο της οικονομικής αλλά για πολλούς ανθρώπους και στην προσωπική τους ζωή.
Καλώς ή κακώς η αγάπη μεταξύ των ανθρώπων είναι δύσκολο να βρεθεί και αν βρεθεί είναι ακόμα δυσκολότερο να διατηρηθεί. Από τις σιωπηρές υπόγειες επιταγές της κοινωνίας ένα άτομο οδηγείται, όταν φτάσει την τρίτη δεκαετία της ζωής του, να πρέπει να διαμορφώσει τη δημιουργία δεσμού, γάμου, οικογένειας, τεκνοποίησης. Τότε μόνο εντάσσεται στα πλαίσια της «κανονικότητας». «Έτσι πρέπει, είμαστε κοινωνία ζευγαριών. Όλοι παντρεύονται και κάνουν παιδί, έτσι πρέπει κι εγώ». Είναι εκφράσεις που πολύ συχνά άκουγα και ακόμα ακούω από τον περίγυρο. Άνθρωποι ενδεχομένως ανέτοιμοι να αναλάβουν ευθύνες, κάνοντας λανθασμένες επιλογές βρέθηκαν αργότερα εγκλωβισμένοι κυριολεκτικά σε γάμους που έγιναν για αυτούς σχεδόν αναγκαστικοί ,αφού πλέον υπάρχουν παιδιά και εφ όσον υπάρχουν παιδιά, η οικογένεια πρέπει πασει θυσία να κρατηθεί.
Για να αντέξουν τη δυστυχία, τη λεκτική, ή ψυχολογική κακοποίηση, ή ταλαιπωρία πολλά ζευγάρια με πρόσχημα την «πολλή δουλειά» φροντίζουν να βρίσκονται όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες εκτός σπιτιού. Αυτό συνήθως, αλλά όχι πάντα, γίνεται από τον άντρα που προκειμένου να αποφύγει να βρίσκεται σπίτι του σε ένα δυστυχισμένο για αυτόν και για όλους δηλαδή περιβάλλον, με φωνές, γκρίνιες, τσακωμούς και τα υπόλοιπα γνωστα, βρίσκει ως δικαιολογία τις εργασιακές υποχρεώσεις, βρίσκει χόμπυ για να μπορεί να επιστρέφει στο σπίτι αργά το βράδυ και να μη χρειάζεται να διαδράσει ή να επικοινωνήσει ουσιαστικά με την οικογένεια.
Και έρχεται η πανδημία. Και αναγκάζονται να μείνουν μέσα. Και δεν μπορούν να βρούνε δικαιολογία να αποδράσουν από τη δυστυχία τους. Πρέπει να αντιμετωπίσουν την αλήθεια του δυστυχισμένου γάμου κατά πρόσωπο όλη μέρα για πολλές μέρες. Και τότε δοκιμάζονται οι αντοχές του ζευγαριού και τότε λαμβάνονται αποφάσεις ζωής. Ακόμα και αυτή η περίοδος της απραγίας μπορεί να είναι έναυσμα φοβερών αλλαγών και ανατροπών και νέων αναζητήσεων. Φυσικά δεν θα ασχοληθώ στο άρθρο αυτό με τα περιστατικά της ενδοοικογενειακής βίας, που αποτελούν καταστάσεις ανήθικες, απαράδεκτες και ποινικά κολάσιμες αυτεπάγγελτα και έχουν επίσης αυξηθεί. Θα ακολουθήσει άλλο άρθρο που θα αναλύω το θέμα αυτό.
Δεν είναι έκπληξη λοιπόν που όλο και περισσότεροι δηλώνουν τη διάθεσή τους να ξεκινήσουν διαδικασίες διαζυγίου μόλις λειτουργήσουν ξανά τα δικαστήρια. Αν το ζευγάρι μπορεί να συνεννοηθεί και να διευθετήσει τα θεμελιώδη ζητήματα των οικονομικών περιουσιακών στοιχείων και κυρίως τη στέγης, της επιμέλειας και της επικοινωνίας των παιδιών τότε όλα είναι καλά .
Τι γίνεται όμως αν μέσα στο ζευγάρι υπάρχει θυμός, απόρριψη, ματαίωση των προσδοκιών. Τις περισσότερες φορές το διαζύγιο δεν το θέλουν και οι δύο το θέλει ο ένας, συνήθως η γυναίκα, (αφού αυτή περνά άσχημα όπως αστειευόμενη μου είχε πει μια πελάτισσά μου) και ο άλλος αναγκάζεται να το δεχτεί, να ξεβολευτεί και ίσως μένει με την απόρριψη και το θυμό καθώς ανατρέπεται εντελώς η ζωή του. Πολλοί χωρισμένοι άντρες μετά το διαζύγιο επιστρέφουν στο σπίτι των γονιών τους, ενώ και πάλι έχω παρατηρήσει από υποθέσεις μας στο γραφείο, ότι υποφέρουν περισσότερο, ίσως ετεροχρονισμένα βέβαια, για τη διάλυση της ζωής τους και μπορεί να αντιδράσουν επιθετικά.
Το ίδιο επιθετικά μπορεί σε άλλες περιπτώσεις να αντιδράσει και η γυναίκα και έτσι να μην μπορεί το ζευγάρι να διευθετήσει ζητήματα σοβαρά και να καταλήγουν ίσως και σας επίδειξη δύναμης ή με διάθεση να ταλαιπωρήσουν τον άλλον, στα δικαστήρια. Αναβολές, ματαιώσεις μπορεί να καθυστερήσουν πολύ την έκδοση αποφάσεων και τελικά και οι δυο πλευρές είναι δυσαρεστημένες κατά βάθος. Οι γυναίκες διότι τα χρήματα που επιδικάζουν για διατροφή τα δικαστήρια είναι χαμηλά ποσά σε σχέση με τις ρεαλιστικές ανάγκες ενός παιδιού, οι άντρες επειδή θεωρούν ότι «όλο το σύστημα είναι υπέρ της γυναίκας» συνήθης έκφραση που επίσης ακούω.
Και έρχεται τώρα μια αλλαγή. Πλέον από τον Ιανουάριο του 2020 ένα ζευγάρι πριν προσέλθει στο δικαστήριο για τακτικές δίκες διατροφής, επιμέλειας παιδιών και επικοινωνίας με τα παιδιά πρέπει προηγουμένως να ενημερώνονται και να δοκιμάζουν την εξωδικαστική διευθέτηση των διαφωνιών τους με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης. Δηλαδή πρακτικά πρέπει τα μέρη να έχουν δικηγόρο και να προσέλθουν στο γραφείο ενός διαπιστευμένου διαμεσολαβητή, που θα τους ενημερώσει για το τι είναι η διαμεσολάβηση και θα οριστεί μια συνάντηση των μερών για να συζητήσουν αν θέλουν να επιλύσουν την υπόθεση τους με τη διαμεσολάβηση και έτσι να μη γίνει το δικαστήριο. Η συνάντηση αυτή με το διαμεσολαβητή μπορεί να γίνει και πριν κατατεθούν καν οι αγωγές για να μην αυξάνονται τα έξοδα, αλλά και μετά την κατάθεση των αγωγών, πάντως έως τη συζήτηση των αγωγών.
Αν τα μέρη είναι εντελώς αρνητικά σε οποιαδήποτε εξωδικαστική προσπάθεια και επιθυμούν να υπάρχει συγκρουσιακός χαρακτήρας τότε αποφασίζουν ότι δεν επιθυμούν να υπαγάγουν τη διαφορά τους σε διαμεσολάβηση και ακολουθούν κανονικά τη δικαστική οδό. Πολλοί άνθρωποι «θρέφονται» από την αντιδικία και νοιώθουν ότι αντλούν δύναμη από τη σύγκρουση. Βέβαια στο τέλος μπορεί να χάσουν οπότε «τους βγαίνει ξινό» αλλά το καταλαβαίνουν εκ των υστέρων.
Στο δικαστήριο ένας κερδίζει και ένας χάνει. Στη διαμεσολάβηση κερδίζουν και οι δυο.
Στο δικαστήριο ο δικαστής αποφασίζει και επιβάλλει μια απόφαση. Στη διαμεσολάβηση τα μέρη αποφασίζουν για τον εαυτό τους.
Τα δικαστήρια μπορεί να κρατήσουν πολλά χρόνια. Η διαμεσολάβηση διαρκεί μερικές ώρες.
Στα δικαστήρια τα μέρη αν θέλουν εξευτελίζονται (ξεκατινιάζονται ας μου συγχωρεθεί η χαμηλού επιπέδου έκφραση) και ο καθένας μπορεί να ακούσει προσωπικά ζητήματα της ζωής τους μέσα στην αίθουσα ενός δικαστηρίου αφού οι δίκες είναι δημόσιες. Η διαμεσολάβηση είναι διαδικασία αυστηρά απόρρητη και επιλέγεται ως λύση πολιτισμού στον αντίποδα συγκρουσιακών και ψυχοπιεστικών καταστάσεων όπως μια μακροχρόνια αντιδικία.
Μαθαίνουμε λοιπόν υποχρεωτικά πλέον για τη διαμεσολάβηση, δοκιμάζουμε το δρόμο της διαμεσολάβησης. Άνθρωποι με ώριμη και καθαρή ματιά θα μπορέσουν να αντιληφθούν τα οφέλη της διαμεσολάβησης και να εξυπηρετήσουν το συμφέροντα τους με τη χρήση της διαδικασίας αυτής.
Η Άννα Κορσάνου είναι από τις πρώτες διαπιστευμένες διαμεσολαβήτριες του Υπουργείου Δικαιοσύνης στην Ελλάδα (ΑΜ 220) με ουσιαστική πρακτική εμπειρία και διενεργεί επιτυχείς διαμεσολαβήσεις τα τελευταία δύο έτη στην Ελλάδα, ενώ συνεχίζει την εκπαίδευσή της σε θέματα διαμεσολάβησης και διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
