Όπως έχουμε ξαναπεί παρατηρούμε μια μεταστροφή της νομολογίας με σωρεία απορριπτικών αποφάσεων λόγω δόλου παρακάτω είναι μια τέτοια αποφαση με απορριψη λόγω δόλου του δανειολήπτη
ΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ AΘΗΝΩΝ
Αριθμός 4594/2017
Συγκροτήθηκε από την Ειρηνοδίκη Ε……. Κ…….., την οποία όρισε η Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Ειρηνοδικείου Αθηνών, με την σύμπραξη της Γραμματέως Ε……… Γ…..
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, την 8.3.2017, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ :
ΤΟΥ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ : Α…… Λ…… του Κ…., κατοίκου Α………., οδός Μ………., αρ. .., ο οποίος παραστάθηκε στη δίκη, μετά της πληρεξούσιας δικηγόρου του Άννας Κορσάνου.
ΤΩΝ ΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΚΗ ΠΙΣΤΩΤΩΝ, που έχουν καταστεί διάδικοι, μετά τη νόμιμη κλήτευσή τους (άρθρα 5 Ν. 3869/2010 και 748 παρ. 2 ΚΠολΔ) και παρίστανται ως εξής :
- Η Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρεία με την επωνυμία «Ε….. Τ…… Τ.. Ε…… Α.Ε.», που εδρεύει στην Α…. και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν παραστάθηκε στη δίκη.
- Η Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρείας με την επωνυμία «Τ…… Π……. Α.Ε.», που εδρεύει στην Α…. και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία παραστάθηκε στη δίκη, δια του πληρεξουσίου δικηγόρου της, Π….. Π……….
- Η Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρεία με την επωνυμία «Τ…… Ε……. Ε……. Α.Ε.» που εδρεύει στην Α…. και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν παραστάθηκε στη δίκη.
- Η Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρεία με την επωνυμία «Α… Τ…… Α.Ε.» που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν παραστάθηκε στη δίκη.
Ο αιτών ζητά να γίνει δεκτή η με αριθμό κατάθεσης …./20.12.2012 αίτηση του που προσδιορίστηκε να συζητηθεί την ημερομηνία που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.
Εκφωνήθηκε η υπόθεση κατά τη σειρά εγγραφής της στο πινάκιο και παραστάθηκαν οι διάδικοι όπως αναφέρεται πιο πάνω.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους, ανέπτυξαν και προφορικά τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα πρακτικά και τις έγγραφες προτάσεις που κατέθεσαν.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η αρχή της καλόπιστης εκτέλεσης των ενοχών που καθιερώνεται από τη διάταξη του άρθρου 288 ΑΚ, στοχεύει στην ορθότητα της παροχής και στην επαναφορά της ισορροπίας των παροχών, που διαταράχθηκε από διάφορα περιστατικά – προβλεπτά ή απρόβλεπτα – με κριτήρια αντικειμενικά, για την ασφάλεια των συναλλαγών και γενικότερα του δικαίου (Β.Βαθρακοκοίλης, «Αναλυτική ερμηνεία-νομολογία του ΑΚ», Τ.Ι, έκδοση 1994, άρθρο 288, σελ.423). Με το Ν. 3869/2010 παρέχεται η δυνατότητα της ρύθμισης, για το φυσικό πρόσωπο, των χρεών του, με απαλλαγή από αυτά και βρίσκει τη νομιμοποίηση της ευθέως στο ίδιο το κοινωνικό κράτος δικαίου, που επιτάσσει να μην εγκαταλειφθεί ο πολίτης σε μία χωρίς διέξοδο και προοπτική κατάσταση, από την οποία άλλωστε και οι πιστωτές δεν μπορούν να αντλήσουν κανένα κέρδος. Μία τέτοια απαλλαγή χρεών δεν παύει όμως να εξυπηρετεί και ευρύτερα το γενικό συμφέρον, καθώς οι πολίτες επανακτούν, μέσω των εν λόγω διαδικασιών, την αγοραστική του δύναμη προάγοντας την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο Ν. 3869/2010, εξειδικεύοντας τη διάταξη του άρθρου 288 ΑΚ, με τις διατάξεις του στοχεύει στην οριοθέτηση της παροχής του οφειλέτη, διότι, με το πλαίσιο των διατάξεών του, καθορίζει τις προϋποθέσεις ρύθμισης των χρεών και απαλλαγής από αυτά του οφειλέτη-φυσικού προσώπου, με σκοπό να επαναφέρει την ισορροπία των παροχών μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών, που, κατά κύριο λόγο, είναι οι τράπεζες (ΕιΘεσ 5105/2011, ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, σύμφωνα με τη διατύπωση του άρθρου 1 παρ.1 του Ν. 3869/2010, η μόνιμη αδυναμία του οφειλέτη να εκπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές οφειλές του, δεν πρέπει να αποδίδεται σε δόλο. Ως δόλος νοείται η γνώση και η επιθυμία παραγωγής ενός παράνομου συνήθως αποτελέσματος (άμεσος δόλος). Ο δόλος δύναται ωστόσο να είναι και ενδεχόμενος, όταν ο πράττων προβλέπει το παράνομο αποτέλεσμα ως ενδεχόμενο και παρά ταύτα το αποδέχεται. Εξάλλου, αν ο νόμος δεν κάνει διάκριση, αρκεί και ενδεχόμενος δόλος (Σταθόπουλος σε Γεωργιάδη – Σταθόπουλου ΑΚ, 330 αρ.25). Η ύπαρξη δόλου, εκτιμάται με βάση τις συνθήκες της συγκεκριμένης περιπτώσεως και πρέπει να αναφέρεται στη μόνιμη αδυναμία εξοφλήσεως των χρεών. Από τη διατύπωση της παρ.1 εδ. α΄ του άρθρου 1 του Ν. 3869/2010 προκύπτει ότι το στοιχείο του δόλου αναφέρεται στην «περιέλευση» του οφειλέτη σε κατάσταση μόνιμης αδυναμίας πληρωμών. Επομένως, το στοιχείο του δόλου δύναται να συντρέχει τόσο κατά το χρόνο αναλήψεως της οφειλής όσο και κατά το χρόνο μετά την ανάληψη της τελευταίας. Εφόσον κατά το χρόνο της αναλήψεως της οφειλής και με βάση τις υφιστάμενες ή ευλόγως αναμενόμενες μελλοντικές οικονομικές του δυνατότητες ο οφειλέτης γνωρίζει και αποδέχεται ότι η συγκεκριμένη οφειλή είναι τέτοιας βαρύτητας, ώστε σε περίπτωση αδυναμίας εκπληρώσεως της επίκειται η παύση πληρωμών εκ μέρους του, δύναται να υποστηριχθεί, ότι το στοιχείο του δόλου συντρέχει ήδη κατά το χρονικό σημείο αναλήψεως της οφειλής. Αυτό στη πράξη δύναται να συμβεί, όταν ο οφειλέτης αναλαμβάνοντας το χρέος ήδη από τη αρχή γνωρίζει ότι δεν μπορεί (και ουσιαστικά δεν επιθυμεί) να το εξυπηρετήσει [(Αθ. Κρητικός, Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, έκδοση 2014, σελ 49 επ. με περαιτέρω παραπομπές σε θεωρία και νομολογία, Ι. Βενιέρη Θ. Κατσά, Υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα, γ΄ έκδοση, σελ 155 επ. με περαιτέρω παραπομπές σε θεωρία και νομολογία), ΜΠΠειρ. 2324/2014 ΤΝΠ ΔΣΑ].
Από τις με αριθμούς 11646, 11638 και 11641/21.12.2012 εκθέσεις επιδόσεων της δικαστικής επιμελήτριας του Πρωτοδικείου Αθηνών, Α…….. Α…………., που προσκομίζει ο αιτών, προκύπτει ότι ακριβές επικυρωμένο αντίγραφο της υπό κρίση αίτησης με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας επιδόθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα στις 1η, 3η, και 4η των καθ’ ων, οι οποίες όμως δεν εμφανίστηκαν κατά τη δικάσιμο αυτή, όταν η υπόθεση εκφωνήθηκε από τη σειρά του οικείου πινακίου και συνεπώς πρέπει να δικαστούν ερήμην. Ωστόσο το Δικαστήριο προχωρεί στη συζήτηση σαν να ήταν παρόντες όλοι οι διάδικοι, όπως προκύπτει από το συνδυασμό των άρθρων 754 και 591 παρ. 1 ΚΠολΔ.
Στην υπό κρίση αίτησή του, ο αιτών αναφέρει ότι βρίσκεται σε μόνιμη αδυναμία να πληρώσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές της προς τις καθ’ ων που είναι οι πιστώτριες του, όπως αναφέρεται στην υποβληθείσα κατάσταση πιστωτών και ζητάει να υπαχθεί στις διατάξεις του Ν. 3869/2010, σύμφωνα με το σχέδιο διευθέτησης, που υποβάλλει.
Η αίτηση αυτή αρμόδια φέρεται για συζήτηση στο δικαστήριο αυτό, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρο 3 Ν. 3869/2010) και για το παραδεκτό της προσκομίζονται νόμιμα οι προβλεπόμενες από την παρ. 2 του άρθρου 4 του Ν. 3869/2010 και συγκεκριμένα α) η με ημερομηνία 5.12.2012 βεβαίωση αποτυχίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού που υπογράφεται από την πληρεξούσια δικηγόρο του και β) η από 21.12.2012 υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος για την ορθότητα και πληρότητα των καταστάσεων της περιουσίας και των εισοδημάτων του, των πιστωτών του και των απαιτήσεων τους κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα, καθώς και για τις μεταβιβάσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων του κατά την τελευταία τριετία. Εξάλλου από την αυτεπάγγελτη έρευνα του δικαστηρίου στα τηρούμενα αρχεία σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 2 του Ν. 3869/2010 προέκυψε ότι δεν εκκρεμεί άλλη όμοια αίτηση του αιτούντος, ούτε έχει εκδοθεί απόφαση για ρύθμιση και απαλλαγή από τις οφειλές του. Περαιτέρω η υπό κρίση αίτηση είναι νόμιμη, διότι στηρίζεται στις διατάξεις των άρθρων 1, 4, 8, 9 και 11 του Ν. 3869/2010 και πρέπει να ερευνηθεί ως προς την ουσιαστική της πλευρά, μετά την καταβολή των νόμιμων τελών συζητήσεως, εφόσον δεν επιτεύχθηκε δικαστικός συμβιβασμός μεταξύ του αιτούντος και των πιστωτών του.
Ο πληρεξούσιος δικηγόρος της 2ης των καθ’ ων, με προφορική του δήλωση κατά τη συζήτηση της υπόθεση στο ακροατήριο, την οποία ανέπτυξε με τις προτάσεις του, υπέβαλε την ένσταση δόλιας περιέλευσης του αιτούντος σε κατάσταση μόνιμης αδυναμίας πληρωμής των χρεών του, καθώς προέβαινε αλόγιστα και χωρίς φρόνηση σε συνεχείς λήψεις δανείων αν και γνώριζε την αδυναμία κάλυψης τους. Η εν λόγω ένσταση είναι νόμιμη (άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 3869/2010) και θα εξεταστεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.
Από την χωρίς όρκο ενώπιον του ακροατηρίου κατάθεση του αιτούντος, που περιλαμβάνεται στα ταυτάριθμα πρακτικά συνεδρίασης, τους ισχυρισμούς των διαδίκων, όπως τους ανέπτυξαν προφορικά και με τις έγγραφες προτάσεις τους, από όλα τα έγγραφα που προσκομίζουν, δημόσια και ιδιωτικά, άλλα εκ των οποίων λαμβάνονται υπ’ όψιν προς άμεση απόδειξη και άλλα για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων και από τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, τα οποία το Δικαστήριο λαμβάνει υπ’ όψιν αυτεπαγγέλτως, προέκυψαν τα παρακάτω πραγματικά περιστατικά, που ασκούν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης: Ο αιτών, ηλικίας σήμερα 37 ετών, έχει ένα τέκνο ηλικίας 4 ετών με την Α……… Ε….., με την οποία έχει υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης (βλ. κατάθεση του στα πρακτικά). Ο αιτών σήμερα εργάζεται με την ιδιότητα του τεχνικού μηχανημάτων αναπνευστικής υποστήριξης, στην εταιρεία με την επωνυμία «Η. Ζ….. Ο.Ε.», λαμβάνοντας μηνιαίως το ποσό των 730,78 ευρώ. Δεν έχει στο όνομα του ακίνητη περιουσία. Τα περιουσιακά στοιχεία, η εργασία και οι αποδοχές της συμβίας του, δεν προκύπτουν από τις προσκομιζόμενες αποδείξεις. Από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και τα εκκαθαριστικά σημειώματα που προσκομίζει, προκύπτει ότι δήλωσε τα εξής ετήσια εισοδήματα: τα οικον. έτος 2008, μηδενικά εισοδήματα, το οικον. έτος 2009, ομοίως μηδενικά εισοδήματα, το οικον. έτος 2010 4.360,96 ευρώ, το οικον. έτος 2011 7.296,97 ευρώ, το οικον. έτος 2012, 10.250,58 ευρώ, (για τα οικον. έτη 2013, 2014 παραλείπει να προσκομίσει στοιχεία), το φορολ. έτος 2014, 10.790,67 ευρώ και το φορολ. έτος 2015, 10.848,96 ευρώ. Περαιτέρω, ο αιτών, από το έτος 2005 και μετά, έλαβε πιστωτικά προϊόντα (κυρίως καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες), συνολικού ύψους κατά την κατάθεση της αίτησης 64.575,13 ευρώ. Σε ερώτηση γιατί πήρε τα άνω δάνεια, απάντησε: «το πρώτο δάνειο το πήρα από την E……., τότε είχα μια άλλη σχέση, η οποία πήγαινε προς γάμο, για να φτιάξουμε το σπίτι μας, το δεύτερο το πήρα από την Π……., για να πληρωθεί ένα κομμάτι αυτού του ποσού και για να κάνω μια επιχείρηση στην Σ……… Της A…. και Ε……. τα δάνεια είναι μαζέματα από κάρτες». Περαιτέρω κατέθεσε ότι ο μισθός του το 2005 ήταν 600,00 ευρώ και μετά 780,00 ευρώ και ότι η μηνιαία δόση του προς τις καθ’ ων ήταν περίπου 1.300,00 – 1.400,00 ευρώ. Από τα άνω εκτεθέντα προκύπτει ότι κατά τα έτη του δανεισμού και μετέπειτα, το μηνιαίο εισόδημα του αιτούντος δεν επαρκούσε να καλύπτει τις βιοτικές ανάγκες του και παράλληλα να καταβάλλει τις δόσεις του προς τις καθ’ ων. Επομένως, δεν ήταν σε θέση να πληρώσει τις οφειλές του από την αρχή που τις ανέλαβε, εξαιτίας του συνεχούς δανεισμού, στον οποίο προέβαινε, χωρίς σύνεση. Κατά τα άνω, το δικαστήριο κρίνει ότι ο αιτών προκάλεσε με δόλο τη μόνιμη αδυναμία πληρωμής των χρεών του, διότι γνώριζε από την αρχή της ανάληψής τους, ότι ήταν υπέρογκα σε σχέση με τα εισοδήματά του και ότι δεν θα μπορούσε να τα αποπληρώσει, στρεφόμενος στην ανακύκλωση των τραπεζικών προϊόντων, ώστε να εξασφαλίσει ένα βιοτικό επίπεδο που δεν επέτρεπαν τα εισοδήματά του. Συνεπώς η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη, δεκτής γενομένης της οικείας ένστασης που προβλήθηκε από την 2η των καθ’ ων. Δικαστική δαπάνη δεν επιδικάζεται (άρθρο 8 παρ. 6 του ν. 3869/2010).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει ερήμην των 1ης, 3ης και 4ης των καθ’ ων και αντιμωλία των λοιπών διαδίκων.
Απορρίπτει την αίτηση.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στην Αθήνα, στις 21 Αυγούστου 2017.
Η ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Ε……. Κ…….. Ε…….. Γ…..