Πολλοί είναι οι οφειλέτες που έχουν βρεθεί με ένα βαρύ φορτίο οφειλών άλλες φορές πρόκειται για αρκετές χιλιάδες ευρώ και άλλες έως και εκατομμύρια ευρώ. Οι οφειλές αυτές μπορεί να έχουν δημιουργηθεί από διάφορες αιτίες, όπως υπερδανεισμός ή λανθασμένος οικονομικός χειρισμός μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Υπάρχουν και περιπτώσεις που οι οφειλέτες δεν έχουν ευθύνη για τη δημιουργία των χρεών, π.χ. χρέη που κληρονομήθηκαν από τους γονείς ή επιχείρηση που λειτουργούσε στο «καθαρό» ΑΦΜ του παιδιού, ενώ την διαχείριση την είχε κάποιος γονέας λόγω αδυναμίας να λειτουργήσει στο προσωπικό του ΑΦΜ την επιχείρηση. Κοινό σημείο σε όλες τις υποθέσεις είναι η αδυναμία να ρυθμιστούν οι υπέρογκες οφειλές και η επιθυμία για μία δεύτερη ευκαιρία στην οικονομική ζωή.
Τη λύση στο παραπάνω πρόβλημα δίνει ο Πτωχευτικός Νόμος (Ν.4738/2020), ο οποίος δίνει τη δυνατότητα πτώχευσης σε νομικά αλλά και φυσικά πρόσωπα.
Ποιος μπορεί να κάνει πτώχευση;
Πτωχευτική ικανότητα έχουν τα φυσικά πρόσωπα και όσα νομικά πρόσωπα επιδιώκουν οικονομικό σκοπό, ενώ μπορεί να αποδίδεται πτωχευτική ικανότητα και σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που δεν επιδιώκουν οικονομικό σκοπό, αλλά ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Πτώχευση μπορεί να κηρυχθεί και για αποθανόντα αλλά εντός προθεσμίας ενός έτους από τον θάνατο του με αίτηση των κληρονόμων του.
Δεν κηρύσσονται σε πτώχευση τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και οι δημόσιοι οργανισμοί, καθώς και κάθε άλλο πρόσωπο τυχόν εξαιρείται με ρητή διάταξη νόμου.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις της πτώχευσης;
Οι βασικές προϋποθέσεις της πτώχευσης μικρού αντικειμένου είναι δύο:
- το σύνολο των οφειλών να είναι άνω των 30.000 ευρώ
- το 60% των συνολικών οφειλών να είναι ληξιπρόθεσμες για χρονική περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών.
Η ύπαρξη ή μη περιουσίας δεν αποτελεί προϋπόθεση της πτώχευσης, όπως και η εμπορική ιδιότητα. Αυτά είναι δύο στοιχεία που προβληματίζουν πολύ συχνά όσους σκέφτονται να κάνουν πτώχευση. Ο νέος Πτωχευτικός Νόμος (Ν.4738/2020) δεν προϋποθέτει εμπορική ιδιότητα του αιτούντος. Πτώχευση μπορεί να κάνει οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο, είτε είναι ελεύθερος επαγγελματίας, είτε μισθωτός υπάλληλος, άνεργος ή συνταξιούχος. Η ύπαρξη περιουσίας δεν είναι προϋπόθεση αλλά έχει σημασία στο πεδίο των συνεπειών της πτώχευσης.
Τι θα κερδίσει όποιος κάνει πτώχευση;
Γιατί να λάβει κάποιος την απόφαση να κάνει πτώχευση; Το κυριότερο όφελος από την διαδικασία της πτώχευσης είναι η απαλλαγή από το σύνολο των οφειλών. Δεν κερδίζει απλά μια ρύθμιση ή μια μερική διαγραφή αλλά ολική διαγραφή από τις οφειλές του.
Κατά κανόνα 3 έτη μετά την κήρυξη της πτώχευσης ο πτωχός απαλλάσσεται πλήρως από το σύνολο των οφειλών του και του δίνεται η δυνατότητα για ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα. Για τον λόγο αυτό ο νέος Πτωχευτικός Νόμος λέγεται και νόμος της δεύτερης ευκαιρίας. Ο πτωχός έχει μία δεύτερη ευκαιρία στην οικονομική, επιχειρηματική και περιουσιακή του ζωή. Υπό προϋποθέσεις η απαλλαγή είναι δυνατόν να επέλθει και μετά την πάροδο 1 έτους από την κήρυξη της πτώχευσης.
Ο πτωχός θα έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει κινητή και ακίνητη περιουσία χωρίς κίνδυνο να στραφούν εναντίον της οι πιστωτές των οφειλών για τις οποίες επήλθε απαλλαγή.
Η απαλλαγή συνεπάγεται και νέο επιχειρηματικό ξεκίνημα. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για τους νέους ανθρώπους που έβρισκαν εμπόδιο σε ένα δικό τους επαγγελματικό επιχείρημα καθώς το ΑΦΜ τους ήταν βεβαρυμμένο με οφειλές κυρίως προς Εφορία και ΕΦΚΑ λόγω ατομικής επιχείρησης που λειτουργούσε στο δικό τους ΑΦΜ αλλά την πραγματική διαχείριση την είχε κάποιος από τους γονείς τους. Ωστόσο, εξίσου σημαντικό είναι και για όσους έκαναν οι ίδιοι μια επιχειρηματική προσπάθεια χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα και έχοντας μάθει πλέον από τα λάθη του παρελθόντος προσπαθούν να ανακάμψουν και να ξεκινήσουν από το μηδέν.
Απαλλαγή επέρχεται για όλες τις οφειλές προς Εφορία, ΕΦΚΑ, χρηματοδοτικούς φορείς αλλά και ιδιώτες, είτε είναι του ίδιου του αιτούντος οι οφειλές είτε ευθύνεται αλληλεγγύως για αυτές, δηλαδή ακόμα και αν είναι συνοφειλέτης ή εγγυητής.
Προσοχή, όμως, ο νόμος ορίζει ορισμένες πολύ συγκεκριμένες κατηγορίες οφειλών από τις οποίες δεν επέρχεται απαλλαγή με την διαδικασία της πτώχευσης. Πρόκειται για οφειλές διατροφής, οφειλές από δόλο ή βαριά αμέλεια που προκάλεσε θάνατο ή σωματική βλάβη προσώπου, οφειλές από τα αδικήματα του νόμου περί νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Ευάλωτος Οφειλέτης
Από τις σημαντικότερες συνέπειες της πτώχευσης είναι η απώλεια κινητής και ακίνητης περιουσίας. Ωστόσο, αν ο πτωχός πληροί τα κριτήρια του χαρακτηρισμού του «ευάλωτου οφειλέτη» τότε εκτός της απαλλαγής από τις οφειλές έχει ένα ακόμα σημαντικό κέρδος. Μετά τη διαδικασία της αίτησης πτώχευσης θα μπορέσει να προστατεύσει την κύρια κατοικία του. Ειδικότερα, εφόσον το επιθυμεί, δύναται να ενταχθεί του στο ενδιάμεσο πρόγραμμα, αφού πρώτα εκδώσει βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη. Στην ουσία με την αίτησή του στο ενδιάμεσο πρόγραμμα ο πτωχός ζητάει να του δοθεί η δυνατότητα να μεταβιβαστεί η κύρια κατοικία του στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων και ο ίδιος να συνεχίζει να μένει σε αυτήν ως μισθωτής για χρονικό διάστημα 12 ετών, διατηρώντας δικαίωμα επαναγοράς του ακινήτου είτε μετά την πάροδο των 12 ετών είτε νωρίτερα.
Για οφειλέτες με ακίνητη περιουσία η απόφαση να προχωρήσουν σε πτώχευση είναι δύσκολη, ωστόσο, τα οφέλη είναι πολύ σημαντικά. Όσο έχουν οφειλές η ακίνητη περιουσία τους θα κινδυνεύει συνεχώς από τα μέτρα εκτέλεσης των πιστωτών τους αν δεν καταφέρουν να μείνουν συνεπείς σε κάποια ρύθμιση ώστε να εξοφληθούν οι οφειλές. Σε περίπτωση πτώχευσης μετά την απαλλαγή θα έχουν την δυνατότητα να αποκτήσουν νέα περιουσία χωρίς κινδύνους να την χάσουν. Η απαλλαγή από τις οφειλές είναι για όλους τους οφειλέτες μία δεύτερη ευκαιρία για την οικονομική και περιουσιακή τους ζωή.
Η διαδικασία της πτώχευσης είναι απαιτητική. Χρειάζεται σωστή συμβουλευτική ώστε ο οφειλέτης να κατανοήσει τόσο τα οφέλη και τις συνέπειες της πτώχευσης όσο και τους κινδύνους σε ενδεχόμενη αντίδραση των πιστωτών.
Το γραφείο μας εξειδικεύεται στον πτωχευτικό Νόμο (Ν.4738/2020) και αναλαμβάνει αιτήσεις πτώχευσης με συνέπεια και υπευθυνότητα. Αν επιθυμείτε και εσείς ένα νέο ξεκίνημα στην οικονομική σας ζωή μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
Ευαγγελία Σούλη
Δικηγόρος Συνεργάτης στο Δικηγορικό Γραφείο Άννας Κορσάνου
